Gáo trị ỉa chảy, làm thuốc giảm đau và làm dịu

Gáo trị ỉa chảy, làm thuốc giảm đau và làm dịu

Gáo, Gáo trắng, Cà tôm, Phay vì - Anthocephalus cadamba (Roxb.) Miq (A. indicus A. RichNauclea calamba Roxb.), thuộc họ Cà phê- Rubiaceae.

Mô tả gáo

Cây gỗ lớn cao 15-20m, thân thẳng, hình trụ, tán rộng. Lá hình bầu dục, thuôn, xoan
hay xoan ngược, đột nhiên cụt hay thon nhọn ngắn và tròn ở gốc, có mũi, nhọn ở đầu, dài 10-20cm,
rộng 5-7cm, có lông khi còn non, lấp lánh và màu nâu sẫm ở trên, nâu sáng ở dưới; cuống lá 2-3 cm.
Hoa màu da cam, thành đầu hình cầu, đơn độc, ở ngọn, đường kính 2,5-6cm. Quả khô, cao 5mm, rộng
1,5mm, dai, dính phần gốc với đế hoa nạc. Hạt đen đen, có góc.
Hoa tháng 7-9, quả tháng 10-11.

Bộ phận dùng gáo

Vỏ và lá - Cortex et Folium Anthocephali.

Nơi sống và thu hái gái

Loài phân bố ở Ấn Độ, Xri Lanka, Thái Lan, Lào, Campuchia, Việt
Nam, Inđônêxia. Ở nước ta, cây mọc ở các tỉnh từ Lào Cai, Hà Giang, Hoà Bình đến các tỉnh miền
Trung. Cây ưa đất tốt, tầng đất dày và ẩm. Tái sinh hạt mạnh, sinh trưởng nhanh, ở chỗ ẩm sáng, dọc
theo bìa rừng, ven suối.

Hình ảnh: gáo

Thành phần hoá học cùa gáo

Có một chất đắng tương tự acid cinchotannic. Hoa chứa tinh dầu. Vỏ
chứa alcaloid, steroid, chất béo và đường giảm.

Tính vị, tác dụng của gáo

Vỏ bổ, hạ nhiệt, làm se.

Công dụng, chỉ định và phối hợp của gáo

Ðế hoa hoá nạc dùng ăn được. Ở Yên Bái, vỏ dùng ngâm
trong nước sôi chữa ho được xem như là bổ. Ở Tiên Yên, tỉnh Quảng Ninh, vỏ dùng chữa sốt rét. Ở
Lào Cai, người ta dùng vỏ để nhuộm đen.
Ở Ấn Độ, người ta dùng vỏ trị rắn cắn. Nước sắc lá dùng súc miệng trong trường hợp bị bệnh
aptơ. Quả se dùng trị ỉa chảy. Ở Campuchia, nhân dân vùng Xiêm Riệp dùng thân và vỏ để chế một
loại thuốc giảm đau và làm dịu.